Aç Ayı Oynamaz Ne Demek?

Atasözleri için her biri yaşanmış olaylardan ortaya çıkmış ve merkezinde öğüt yer alan kültürel miraslardır diyebiliriz. Atasözleri literatürde özlü söz veya kısa söylenen sözler olarak da geçer. Atasözleri, yaşanılan bir olayı olay sonrasında kısa bir şekilde bizlere izah eder. Atalarımızın geçmiş deneyimlerinden oluşan atasözlerinin kültürümüzde ki yeri oldukça büyüktür. Zamanla yaşanılan olaylarla gelişen süreçte atasözleri ortaya çıkmıştır. Atasözleri, uzun deneyimlerin ardından toplumun büyük çoğunluğu tarafından benimsenen ve kalıplaşmış sözler dizisidir.

Atasözlerinin dünyada bu kadar kültürel geçmişe dayanması, insanlara kılavuzluk etmesi gerçekten şu anki neslin şansı olarak kabul görebilir.

Atasözü, Türkçe’de darb-ı mesel, sav ve irsal-i mesel olarak da bilinir.

Atasözlerini doğru kullanmak için onların anlamlarını iyi anlamış olmamız gerekir. Bu nedenle de atasözlerini anlamak için onların çıkış olduğu rivayet edilen hikayelerine bakmakta fayda vardır. Bu efsanevi hikayelerin doğruluğu hakkında tartışmalar olsa da atasözlerinin anlamlarını açıklama açısından oldukça işlevseldirler.

Örnekse; Aç Ayı Oynamaz atasözü, bu atasözünün anlamını nedir gelin birlikte inceleyelim. Bir kişiden bir iş bekliyorsanız önce o kişinin ihtiyaçlarını karşılamanız gerekir. Bir uygulamanın, eylemin, işin temel ihtiyaçları karşılanmadan o işten istenen verim beklenemez.

“ Aç ayı oynamaz “ atasözünün hikayesi ise şu şekildedir:

Oduncunun biri ormanda odun toplamayla uğraşırken yavru bir ayı görür, yavru ayı annesini kaybetmiştir. Açlık ve susuzluktan yorgun düşmüş yavruyu sırtlar ve kendi evine götürür. Ayıya su verir, ayının karnını doyurur. Bitkinlikten kurtulan yavru ayı zamanla büyür ve gücü artar. Gelişen yavru ayının pençeleri sertleşir ve yetişkin olmaya başlar. Bu durumda ise sağa sola zararı dokunmaya başlar.

Ayıyla baş edemeyeceğini anlayan oduncu, ayını zincirle bağlar ve satmak için pazara götürür. Ayıya bir müşteri çıkar. Ayıyı inceler ve “Oynuyor mu bu ayı.” Diye sorar

Oduncu kararlıdır, -“Tabi, tabi.” Der.

Müşteri: “Haydi bir oynasın o halde.” Der

Oduncu şaşırır ve utana sıkıla: “Oynar fakat önce bir karnını doyurman gerekir.” Der. Aç ayı oynamaz.

Bu olaydan sonra ortaya çıktığı rivayet edilen “ aç ayı oynamaz “ atasözü günümüzde en sık kullanılan atasözlerinden biridir.